از مثبت اندیشی تا روانشناسی مثبت
همه‌ی ما بارها و
بارها در زندگی خود تصمیم گرفته‌ایم که مثبت فکر کنیم و به قول معروف نفوس بد
نزنیم و انرژی منفی ندهیم و شاید به خیال خودمان فکر کرده‌ایم که این طرز فکر همان
روانشناسی مثبتی است که این روز‌ها بسیار طرفدار دارد و مطالب زیادی در مورد آن
منتشر می‌شود. اما وقتی متوجه می‌شویم که روانشناسی مثبت و یا مثبت‌گرا، این نیست
که هر روز که از خواب بلند می‌شویم لبخند بزنیم و مثبت فکر کنیم، سوال پیش می آید که پس روانشناسی مثبت چیست؟
روانشناسی مثبت چیست؟
روانشناسی مثبت یک رشته نسبتا جدید و به سرعت در حال گسترش
است. با این هدف که دقیقا نشان می‌دهد زندگی خوب (از لحاط روانشناختی) چیست و برای
درک این موضوع که چه چیز باعث می شود زندگی ارزش زیستن را داشته باشد از روش‌های
تجربی استفاده می‌کند. هدف روانشناسی مثبت این است که نشان دهد چه کارهایی به
احساس سلامت روانی، به رشد افرادی که خوش بین و تاب آور هستند، و به خلق نهاد ها و
جوامع پربار و پیشرو منجر می شوند.
بنابراین، موضوع روانشناسی مثبت تجربه هایی مثل شادی، سلامت
روان، خوش بینی، معنا، تاب آوری، اصالت، باز بودن ذهن، شفقت، قدردانی ،خلاقیت،
خرد، شهروند خوبی بودن، اخلاق کاری(شغلی)، و کمک به دیگران است.
روانشناسی مثبت به مثابه استعدادی بالقوه
روانشناسی مثبت را می توان روانشناسی پتانسیل(استعداد
بالقوه) دانست که در آن، سوالی که مطرح می شود، What could be? (چه می تواند
بشود؟) است و نه What is? (چه است؟). روانشناسی مثبت به جای تمرکز روی آنچه به وقوع پیوسته
است و در حال حاضر "است"، روی ویژگی های مثبتی که در افراد و در جوامع
"می‌تواند باشند" تمرکز می‌کند.
روانشناسی مثبت معتقد است که مردم هم پتانسیل های خود را
شکوفا نمی‌کنند و هم دچار مشکلات یا اختلالات روانی مانند افسردگی ، سومصرف مواد،
بی‌تفاوتی و بی‌احساسی در محل کار و در مدرسه یا دانشگاه، و خشونت می‌شوند، و سعی
می‌کنند این مشکلات و اختلالات روانی را از بین ببرند.
این برخورد، برخوردreactive (واکنشی) است، یعنی ابتدا مشکل پیش می آید و بعد برای حل آن اقدام
می‌شود، اما روانشناسی مثبت بیشتر از آن روی برخوردِ Proactive (کنشی، اقدام
قبل از مشکل) تاکید دارد و معتقد است باید روی توانایی ها و قابلیت های مردم کار
شود، تا توانایی ها و قابلیت های جدید به وجود بیایند و یا توانایی‌ها و قابلیت‌های
از قبل موجود تقویت شوند.
در روانشناسی مثبت زیاد روی سوال "چگونه می توانیم نقاط ضعف مردم را از
بین ببریم" تاکید نمی شود، بلکه بیشتر روی سوال" چگونه می‌توانیم نقاط
قوت مردم را رشد دهیم و تقویت کنیم؟" تمرکز می شود.
تهیه و تنظیم: هلیا زرشناس